Εξέταση σπίλων

Οι σπίλοι, γνωστοί ευρέως ως ελιές, είναι αθροίσεις μελανοκυττάρων του δέρματος. Κάποιοι σπίλοι εμφανίζονται κατά τη γέννηση (συγγενείς σπίλοι), κάποιοι στην παιδική ηλικία και λίγοι στην ενήλικη ζωή. Οι περισσότεροι σπίλοι είναι επίπεδοι, λίγοι προεξέχουν, ενώ το χρώμα των σπίλων διαφέρει.

Εξαιρετικά σημαντική είναι και η αυτοεξέταση του ασθενούς, για την έγκαιρη προσέλευση στο δερματολογικό ιατρείο. Μεταβολές ενός σπίλου σε χρώμα και μέγεθος καθώς επίσης η εμφάνιση αιμορραγίας, πρέπει να αξιολογηθούν κλινικά από τον δερματολόγο.

Η αξιολόγηση των σπίλων γίνεται με βάση τον μνημονικό κανόνα ΑBCDE:

• Asymmetry, ασυμμετρία του σπίλου
• Border, μεταβολές των ορίων
• Color, μεταβολές χρώματος
• Diameter, μεταβολές διαμέτρου
• Evolution, εξέλιξη του σπίλου συνήθως εντός έτους

Η δερματοσκόπηση είναι μία διαγνωστική μέθοδος κατά την οποία με κατάλληλη μεγέθυνση των βλαβών μπορούν να μελετηθούν με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά τους, που δεν είναι ορατά με γυμνό μάτι. Στα πλαίσια της πρόληψης του μελανώματος γίνεται ετησίως.

Σε περίπτωση ύποπτου σπίλου κρίνεται αναγκαία η χειρουργική του αφαίρεση και  η ιστολογική εξέταση. Η χειρουργική αντιμετώπιση των σπίλων είτε για καθαρά αισθητικούς λόγους είτε λόγω υποψίας κακοήθειας γίνεται με τους ακόλουθους τρόπους:

• Εκτομή κατ’ εφαπτομένη (shave excision), κυρίως σε καλοήθεις χοριακούς σπίλους
• Χειρουργική αφαίρεση σπίλων
• Ηλεκτροκαυτηρίαση
• Τμηματική εκτομή εν σειρά, σε σπίλους μεγάλου μεγέθους, συνήθως σε συγγενείς σπίλους

Ακόμα και σε περίπτωση καλοήθων επηρμένων σπίλων (χοριακοί σπίλοι), που η αφαίρεση γίνεται για αισθητικούς λόγους ή για αποφυγή τραυματισμού τους λόγω τριβής, προηγείται shave excision, προκειμένου να σταλεί o σπίλος για ιστολογική εξέταση.

Ο κίνδυνος εμφάνισης μελανώματος αυξάνεται σε άτομα που έχουν συγκεκριμένους προδιαθεσικούς παράγοντες:

• Ανοιχτός φωτότυπος δέρματος (ξανθά/κόκκινα μαλλιά, ανοιχτόχρωμα μάτια, ανοιχτόχρωμο δέρμα που εύκολα εμφανίζει εγκαύματα)
• Παρατεταμένη έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία (ήλιος, σολάριουμ)
• Ηλιακά εγκαύματα στην παιδική ηλικία
• μεγάλος αριθμός σπίλων >50
• Δυσπλαστικοί σπίλοι
• Οικογενειακό ιστορικό μελανώματος
• Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα